Verweren niet volgen Aanwijzing seksueel misbruik

Het is de bedoeling dat de politie de Aanwijzing seksueel misbruik hanteren en volgen tijdens het voorbereidend onderzoek dat zij verrichten. Toch zien we regelmatig dat de Aanwijzing seksueel misbruik niet wordt gevolgd. Dit kan consequenties hebben voor de strafzaak. Het is daarom de bedoeling dat hier steeds goed verweer op wordt gevoerd.

Informatief gesprek verplicht

Gezien de complexiteit van zedenzaken wordt altijd een informatief gesprek gevoerd, tenzij dit vanwege een acute situatie niet mogelijk is. Het informatieve gesprek wordt door twee opsporingsambtenaren (minimaal niveau 4) gevoerd waarvan minimaal één bevoegd zedenrechercheur. Zorgvuldigheid, controleerbaarheid en neutraliteit zijn geboden. Het gesprek wordt auditief geregistreerd en in een proces-verbaal vastgelegd.

Proces-verbaal van aangifte vermeldt niet wie bij het doen van aangifte aanwezig waren

Het proces-verbaal van aangifte moet vermelden wie er bij het doen van aangifte aanwezig waren. Zo moet worden vastgesteld of er geen derden bij het doen van de aangifte aanwezig waren. De vermelding van de aanwezigheid van anderen is met name relevant  wanneer die andere personen later als getuigen zijn gehoord of kunnen worden gehoord en door de aanwezigheid bij de aangifte – ongewenst – beïnvloed zouden kunnen zijn (Rb Breda, 18 november 2009, ECLI:NL:RBBRE:2009:BK3763).

Dienaangaande vermeldt de Aanwijzing:
“Uit oogpunt van waarheidsvinding, objectiviteit en neutraliteit is een vertrouwenspersoon niet aanwezig bij het inhoudelijke deel van het opnemen van de aangifte. In uitzonderlijke gevallen kan na toestemming van de officier van justitie een vertrouwenspersoon aanwezig zijn bij het inhoudelijk deel van het opnemen van de aangifte. Bij de start en afronding van de aangifte, waarbij algemene informatie wordt besproken, kan eventueel een vertrouwenspersoon aanwezig zijn.”

Geen afschrift proces-verbaal

In het belang van het onderzoek wordt gedurende het onderzoek tot en met de terechtzitting geen afschrift van de aangifte c.q. de getuigenverklaring verstrekt.

Tijdlijn van gebeurtenissen

In alle onderzoeken in zedenmisdrijven wordt een tijdlijn van de gebeurtenissen gemaakt, tenzij de zaak van dusdanig eenvoudige aard is dat dit overbodig is. Met behulp van een tijdlijn kan onder andere beter inzicht worden verkregen in de ontstaansgeschiedenis van de zaak en wordt duidelijk welke informatie nog ontbreekt. In de tijdlijn wordt opgenomen wie met wie spreekt, welke handelingen er zijn verricht op welke momenten, waarover en op welk tijdstip specifieke informatie naar buiten is gebracht via bijvoorbeeld de pers, internet etc.

Verhoor door bevoegd zedenrechercheurs

Het onderzoek in zedenmisdrijven moet geschieden door een opsporingsambtenaar die voldoet aan de ‘kwaliteitsnorm’. Dit houdt in dat men heeft voldaan aan de proeve van bekwaamheid, behorende bij het competentieprofiel van ‘Recherchemedewerker, die overwegend belast wordt met onderzoek in zedenzaken in zowel afhankelijkheids- als niet-afhankelijkheidsrelaties’ dat door de minister van Veiligheid en Justitie is vastgesteld. Bovendien dient deze opsporingsambtenaar te voldoen aan de ‘uitvoeringsnorm’. Dit houdt in dat deze opsporingsambtenaar is belast met de opsporing van zedenmisdrijven, voor tenminste 24 uur per werkweek. Het samenstel van de kwaliteitsnorm en de uitvoeringsnorm levert de kwalificatie ‘bevoegd zedenrechercheur’ op.

De verdachte van een zedenmisdrijf wordt verhoord door twee zedenrechercheurs waarvan minimaal één bevoegd zedenrechercheur. In zaken waarbij niet enkel zeden gerelateerde feiten zich voordoen, bijvoorbeeld een zaak waarbij zowel sprake is van zeden- als huiselijk geweldaspecten of zeden- en mensenhandelaspecten, geldt dat de verdachte door ten minste één bevoegd zedenrechercheur wordt gehoord.

In ieder proces-verbaal van een zedenmisdrijf dient te worden vermeld of betrokken verbalisant voldoet aan het criterium bevoegd zedenrechercheur.

Vervolgingsbeslissing binnen 60 dagen

Een officier van justitie dient binnen 60 dagen na binnenkomst van het proces-verbaal op het parket een beslissing te nemen of hij de verdachte al dan niet wil vervolgen.

Dagvaarding bij Meervoudige Kamer van de rechtbank

In zedenzaken geldt het uitgangspunt dat de verdachte een dagvaarding krijgt om bij de Meervoudige Kamer van de rechtbank te verschijnen. Alleen bij schennis van de eerbaarheid kan de verdachte een dagvaarding krijgen voor de politierechter.

Een zedenzaak wordt zo spoedig mogelijk aangebracht. Wanneer een verdachte zich in voorlopige hechtenis bevindt, gelden de termijnen zoals vermeld in het Wetboek van Strafvordering.

GEVOLGEN NIET NALEVING AANWIJZING SEKSUEEL MISBRUIK

Wanneer de Aanwijzing seksueel misbruik niet is nageleefd, kan uw advocaat als verweer voeren dat de opsporing belaste ambtenaren hierdoor ernstig inbreuk hebben gemaakt op beginselen van een behoorlijke procesorde, waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan diens recht op een eerlijke behandeling van de strafzaak tekort is gedaan en dat dit een ernstig vormverzuim als bedoeld in artikel 359a van het Wetboek van Strafvordering oplevert. Als consequentie hiervan kan dan worden gepleit dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard of dat de verklaringen moeten worden uitgesloten van het bewijs.